عمران روستايي
مقدمه : فعاليتهاي عمران روستايي يكي از مهمترين و اصلي ترين اقدامات بنياد مسكن انقلاب اسلامي در امور كالبدي و عمران و آبادي روستاهاي كشور ميباشد. اين فعاليت‌ها با هدف ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها و تأمين عادلانه امكانات و هدايت فيزيكي جهت بهبود شرايط زيست محيطي نقاط روستايي در سراسر كشور به انجام مي‌رسد. لذا با اهداف سند چشم انداز توسعه 20 ساله كشور كه به عنوان سند توسعه ملي محسوب مي‌گردد، هم راستا ميباشد.
اهم فعاليت‌ها:
ساماندهي كالبدي سكونتگاههاي روستايي
ساماندهي كالبدي سكونتگاههاي روستايي طرحي است كه به منظور توسعه هماهنگ و موزون فعاليتهاي كشاورزي، صنعتي و خدماتي از طريق توزيع مناسب جمعيت و فعاليت و استقرار بهينه خدمات در محيط‌هاي روستايي، هماهنگ با نظام شبكه شهري تهيه مي‌شود.
اهداف مورد نظر از تهيه طرحهاي مذكور به قرار زير است:
1. ساماندهي فضايي سكونتگاههاي روستايي موجود در قالب نظام تقسيمات فضايي – كالبدي
2. ساماندهي اقتصادي محدوده مورد مطالعه مبتني بر ارايه برنامه‌ها، طرحها و پروژه‌هاي اقتصادي به تفكيك تقسيمات كالبدي طرح
3. توزيع و پراكنش جمعيت روستايي در قالب نظام تقسيمات كالبدي طرح
4. ساماندهي مناسب تأسيسات و خدمات رفاهي با توجه به نظام سلسله مراتبي و تقسيمات كالبدي پيشنهادي
عملكرد:
تاكنون نسبت به تهيه 237 طرح ساماندهي اقدام گرديده است.
طرح هادي روستايي
طرح‌هادي روستايي طرحي است كه ضمن ساماندهي و اصلاح بافت موجود، ميزان و مكان گسترش آتي و نحوه استفاده از زمين براي عملكردهاي مختلف از قبيل مسكوني، تجاري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و نيازمندي‌هاي عمومي‌روستايي را برحسب مورد در قالب مصوبات طرحهاي ساماندهي فضا و سكونتگاههاي روستايي و طرحهاي جامع ناحيه اي تعيين مي‌نمايد.
اهداف مورد نظر از تهيه و اجراي طرحهاي مذكور به قرار زير مي‌باشند:
1. ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرايط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي
2. تأمين عادلانه امكانات از طريق ايجاد تسهيلات اجتماعي، توليدي و رفاهي
3. هدايت وضعيت فيزيكي روستا
4. ايجاد تسهيلات لازم جهت بهبود مسكن روستاييان و خدمات محيط زيستي و عمومي
عملكرد:
1 – تهيه طرح هادي : تا پايان سال 1389 در 24899 روستا تهيه طرح هادي صورت گرفته است. از ابتداي سال 1390 تا پايان مرداد ماه نيز نسبت به تهيه طرح هادي 348 روستاي ديگر اقدام گرديده و بدين ترتيب كل طرحهاي هادي تهيه شده از بدو شروع اين فعاليت تاكنون 25247 طرح مي باشد. برنامه سال جاري بنياد نيز تهيه 2745 طرح هادي مي باشد.
2– اجراي طرح هادي : تا پايان سال 1389 اجراي طرح هادي در 9912 روستا صورت گرفته است . از ابتداي سال 1390 تا پايان مرداد ماه نيز نسبت به اجراي طرح هادي در 196 روستاي ديگر اقدام گرديده و بدين ترتيب كل روستاهاي اجرا شده از بدو شروع اين فعاليت تاكنون 10108 مورد مي باشد. برنامه سال جاري بنياد نيز اجراي طرح در 3000 روستا مي باشد.
بازنگري طرحهاي هادي روستايي
در پايان افق دهساله طرحهاي هادي روستايي و به دنبال تحولات جمعيتي و تغيير شرايط مختلف اجتماعي،اقتصادي،فرهنگي و كالبدي روستاها، طرح هاي تهيه شده نيازمند بازنگري و به هنگام سازي مي باشند. در جريان روند تهيه اين طرحها، ضمن نقشه برداري مجدد و انجام مطالعات آماري و ميداني، كليه اطلاعات روستاها به هنگام گرديده و بر مبناي شرايط جديد، براي يك دوره دهساله ديگر برنامه ريزي و طراحي مي شوند.
اهداف مورد نظر طرحهاي مذكور در اصل همان اهداف طرحهاي هادي روستايي و استمرار ان در شرايط جديد مي باشد:
1. ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها باتوجه به شرايط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي
2. تامين عادلانه امكانات از طريق ايجاد تسهيلات اجتماعي، توليدي و رفاهي
3. هدايت وضعيت فيزيكي روستا
4. ايجاد تسهيلات لازم جهت بهبود مسكن روستاييان و خدمات محيط زيستي و عموم
عملكرد:
تا پايان سال 1389 طرح هادي 2561 روستا مورد بازنگري قرار گرفته است. از ابتداي سال 1390 تا پايان مرداد ماه نيز نسبت به بازنگري طرح هادي 124 روستاي ديگر اقدام گرديده و بدين ترتيب كل طرحهاي بازنگري از بدو شروع تاكنون 2685 طرح مي باشد. برنامه سال جاري بنياد بازنگري طرح هادي 625 روستا مي باشد.
تعيين محدوده روستا
تعيين محدوده روستا طرحي است كه ضمن تعيين محدوده قانوني روستا و ارائه طرح و الگوي كاربري اراضي و طرح اصلاح معابر روستا، ضوابط مربوط به نحوه ساخت و ساز ايمن سازي در مقابل سوانح طبيعي، تفكيك زمين و ساير ضوابط و مقررات كالبدي مورد نياز را تعيين مي‌نمايد.
اهداف مورد نظر از تهيه طرحهاي مذكور به قرار زير است:
1. ايجاد زمينه توسعه و عمران روستاها باتوجه به شرايط فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي
2. تامين عادلانه امكانات از طريق ايجاد تسهيلات اجتماعي، توليدي و رفاهي
3. هدايت وضعيت فيزيكي روستا
4. ايجاد تسهيلات لازم جهت بهبود مسكن روستاييان و خدمات محيط زيستي و عمومي
عملكرد:
از زمان شروع اين فعاليت تاكنون طرح تعيين محدوده 1343 روستا تهيه گرديده است.
بهسازي بافت باارزش روستايي
بهسازي بافت باارزش روستايي طرحي است كه با شناسايي و ارتقاي فضاهاي باارزش روستايي، توسعه كالبدي – فضايي روستا را از طريق حفاظت و احياي ارزش‌هاي فرهنگي، تاريخي و معماري آن به شيوه‌هاي مناسب و بهينه پيگيري مي‌نمايد.
تهيه و اجراي طرحهاي مذكور به منظور دستيابي به اهداف ذيل به انجام مي‌رسد:
1. حفاظت، احياء و مرمت بافت و كالبد واجد ارزش در رابطه با سكونت و توليد
2. حفاظت و احياي ارزش‌هاي فرهنگي، تاريخي، كالبدي – فضايي، معماري و منظر روستايي و معرفي اين ارزش‌ها در سطوح ملي و فراملي به خصوص در زمينه توسعه گردشگري
3. ارتقاي كمي‌و كيفي عرصه‌هاي زيست و توليد روستايي
4. فراهم نمودن زمينه توسعه و عمران روستا با توجه به شرايط، امكانات و محدوديت‌هاي موجود
عملكرد:
1 – تهيه طرح : از بدو شروع اين فعاليت تاكنون 56 روستا طرح بهسازي بافت با ارزش تهيه گرديده است.
2 – اجراي طرح : از بدو شروع اين فعاليت تاكنون در 46 روستا بهسازي بافت با ارزش اجرا گرديده است كه از اين تعداد اجراي طرح در 21 روستا به اتمام رسيده و 25 روستا نيز در دست اجرا ميباشد.
صدور اسناد مالكيت اماكن روستايي
اين طرح در بر گيرنده مجموعه فعاليت هاي حقوقي و فني تهيه و تنظيم مدارك و نقشه‌هاي لازم جهت صدور اسناد اماكن روستايي است. صدور سند بر اساس تقاضاي جمعي روستاييان و برداشت نقشه تفكيكي روستا با مشخصات ثبتي، تحديد حدود و تعيين مالكيت قانوني املاك صورت مي گيرد.
اهداف مورد نظر اين فعاليت عبارتست از :
1. ساماندهي و تثبيت نظام مالكيت اراضي واقع در بافت روستاها
2. كاهش و رفع اختلافات حقوقي ناشي از مالكيت ها در روستا
3. امكان بهره‌گيري روستاييان از تسهيلات بانكي
4. كمك به توسعه اقتصادي روستا از طريق افزايش ارزش حقوقي و اقتصادي اماكن واقع در روستا
5. فراهم آوردن بستر مناسب قانوني به منظور تسريع در خدمات رساني به روستاها
عملكرد:
تا پايان سال 1389 تعداد 2634074 جلد سند مالكيت اماكن روستايي صادر شده است. از ابتداي سال 1390 تا پايان مرداد ماه نيز 23777 جلد سند صادر گرديده كه بدين ترتيب كل اسناد صادره از بدو شروع اين فعاليت تاكنون 2657851 جلد مي باشد. برنامه سال جاري بنياد صدور 200012 جلد مي باشد.
طرحهاي مطالعاتي و تحقيقاتي
اين طرحها در برگيرنده فعاليتهاي پژوهشي و تحقيقاتي در حوزه عمران و توسعه روستايي كشور است كه باتوجه به نياز كنوني و چالشهاي آتي و با بهره‌گيري از اصول و روشهاي علمي به منظور تدوين مباني نظري و روش شناسي فعاليتهاي عمران روستايي در راستاي اقدامات جديد و يا توسعه و بهبود فعاليتهاي جاري عمران روستايي به انجام مي‌رسد:
اهداف مورد نظر از تهيه طرحهاي مذكور شامل موارد ذيل است:
1. رفع موانع و مشكلات تحقق مطلوب وظايف عمران روستايي
2. دستيابي به روشهاي جديد در انجام وظايف عمران روستايي
3. ايجاد زمينه‌هاي جديد فعاليت عمران روستايي
4. ارائه الگو و روشهاي واحد در انجام وظايف عمران روستايي
عملكرد:
ازبدوشروع اين فعاليت تاكنون تعداد 57 طرح مطالعاتي و تحقيقاتي بطور كامل به انجام رسيده است.
ارائه خدمات فني صدور پروانه ساختمان روستايي
ارائه خدمات فني و مهندسي در صدور پروانه ساختمانهاي روستايي براساس ضوابط و مقررات فني و طرحهاي هادي مصوب و نظارت بر اجراي ساختمانهاي روستايي صورت ميگيرد. به منظور حصول اطمينان از رعايت كليه شاخص هاي فني وكارشناسي و استانداردهاي معماري و شهرسازي در ساخت وساز روستايي و ارتقاي كيفيت و دوام واحدهاي ساخته شده، بنياد مسكن در كليه مراحل صدور پروانه و همچنين ساخت بنا، نظارت نموده وخدمات فني و مهندسي ارايه مي نمايد.
اهداف مورد نظر از اين فعاليت عبارتند از :
1. جلوگيري از ساخت و سازهاي غير اصولي و غير مجاز در روستا
2. افزايش كيفيت ساخت و سازهاي روستايي
3. دسترسي روستاييان به خدمات فني و مهندسي
4. هدايت توسعه كالبدي روستا
عملكرد:
تا پايان سال 1389 تعداد 1035843 فقره پروانه ساختماني صادر شده است. از ابتداي سال 1390 تا پايان مرداد ماه نيز تعداد 98463 فقره پروانه صادر شده و به اين ترتيب از بدو شروع اين فعاليت تاكنون مجموعاً 1134306 فقره پروانه ساختماني در روستاها صادر شده است. برنامه سال جاري بنياد، ارايه خدمات فني جهت صدور 221660 فقره پروانه ساختماني مي باشد.
تملك و واگذاري زمينهاي روستايي
يكي از وظايف بنياد مسكن، تملك اراضي ملي و دولتي واقع در محدوده و حريم روستاها بر اساس موازين قانوني ميباشد. اراضي تملكي پس از تهيه طرح تفكيكي بر اساس ضوابط طرح هادي و آماده سازي اوليه، فازبندي و اولويت بندي شده و به مرور زمان، كاربريهاي عمومي به دستگاههاي اجرايي مربوطه و قطعات مسكوني نيز به متقاضيان واجد شرايط جهت احداث مسكن واگذار مي گردد.
از جمله اهداف اين طرح عبارتند از:
1. تامين زمينهاي لازم جهت عمران و نوسازي روستاها
2. هدايت توسعه كالبدي و نظم دهي به گسترش فيزيكي روستاها
3. تفكيك اصولي زمين و رعايت استانداردها و ضوابط فني و شهرسازي
4. ايجاد انگيزه سكونت و فعاليت براي روستاييان
5. حمايت از خانوارهاي روستايي فاقد زمين جهت احداث مسكن
عملكرد:
تا پايان سال 1389 تعداد 439195 قطعه زمين روستايي واگذار شده است. از ابتداي سالجاري تا پايان مرداد ماه نيز 5469 قطعه ديگر واگذار شده وبدين ترتيب از بدو شروع اين فعاليت تاكنون مجموعاً 444664 قطعه زمين در اختيار روستاييان قرار گرفته است. برنامه سال جاري بنياد، واگذاري 21162 قطعه زمين در روستاها مي باشد.
بهسازي روستاهاي نمونه
طرح بهسازي روستاهاي نمونه طرحي است كه تمامي پروژه‌هاي عمراني مورد نياز روستا را شامل و براساس آن زمينه‌هاي لازم براي توسعه ساير بخشها از جمله اشتغال و معيشت روستاييان فراهم مي‌گردد. مجموعه اقدامات اجرايي كه در روستاهاي نمونه انجام مي‌شود بر مبناي سند توسعه روستا (طرح هادي) صورت مي‌پذيرد.
تهيه و اجراي طرحهاي مذكور به منظور دستيابي به اهداف ذيل انجام مي‌شود:
1. توسعه و ترويج فعاليت بهسازي روستايي و تدوين الگوي مناسب آن
2. زمينه سازي براي دستيابي به توسعه يكپارچه و همه جانبه در روستاها
3. توانمند سازي روستاييان براي مشاركت در اقدامات عمراني.
عملكرد:
از بدو شروع اين فعاليت تاكنون نسبت به تهيه 250 طرح و اجراي 60 روستاي نمونه اقدام شده است.
تبادل
لینک هوشمند
